ENERGIETRANSITIE IN SAMENHANG MET DE RES VAN DE U16 – SAMENVATTING

Geacht college van Burgemeester en Wethouders, geachte gemeenteraad, raadscommissies, leden politieke partijen van de gemeente De Bilt,

Wij,

• Inwoners van de gemeente De Bilt onder wie de leden van Energie De Bilt, leden van de bewonersgroepen uit Bilthoven-Noord, De Bilt, Groenekan, Hollandsche Rading, Maartensdijk en Westbroek;
• Verenigingen die zich inzetten voor het behoud van cultuurhistorisch landschap in de gemeente De Bilt en organisaties die zich inzetten voor duurzaamheid, natuurbehoud, biodiversiteit en bescherming van (bedreigde) diersoorten;
• Inwoners alsook het bewonersoverleg van Lage Vuursche, gemeente Baarn;

stellen rondom de energietransitie in samenhang met de Regionale Energiestrategie (RES) van de U16, U10, provincie en overheid het volgende vast:

• Wij hebben een gezamenlijke taak te vervullen, met daarbij de zorg en verantwoordelijkheid om een leefbare wereld na te laten aan de generaties na ons.
• Klimaatverandering door menselijk handelen is een feit. Deze ontwikkeling vraagt om direct ingrijpen waarbij de uitstoot van CO2 wordt teruggebracht.
• De natuur en biodiversiteit gaan sterk achteruit: we moeten middelen en ruimte vrijmaken om onze wereld leefbaar te houden.
• Om onze wereld te verduurzamen moeten wij op een andere manier met grondstoffen omgaan. Daarbij moeten wij kritisch kijken naar consumptie en het op een verantwoorde circulaire manier omgaan met bouw- en afvalstoffen.
• Onze energiebehoefte zal verder toenemen en de energievoorziening zal fundamenteel gaan veranderen. Wij staan aan het begin van een energietransitie die zorgvuldig en intelligent moet worden uitgevoerd, met op lange termijn houdbare oplossingen.

WIJ ZIJN VOOR

• Een pragmatische en democratische aanpak van de energietransitie.
• Een duidelijke en realiseerbare agenda met harde doelstellingen zonder hierin (deel)besluiten te forceren.
• Een strategie die is gebaseerd op brede participatie en acceptatie door de burger.
• Een strategie die de beschikbare geldmiddelen (lokaal, provinciaal en landelijk) effectief en efficiënt inzet voor het behalen van de doelstelling.
• Plannen en initiatieven die maximaal waarborgen dat wij als gemeenschap zeggenschap

houden over onze (nieuwe) energievoorziening, zeker als de energiebron een natuurlijke is.

• Het regelmatig toetsen van het proces van de energietransitie aan de nieuwste inzichten, technieken en ervaringen en indien nodig het proces aanpassen.
• Zonne-energie inzetten volgens de Zonneladder en elke andere vorm van duurzame energie op maatschappelijk breed gedragen locaties.

WIJ ZIJN TEGEN

• Het thans door de gemeente De Bilt gevoerde (deels verkennende) beleid waarin betrokkenheid van burgers in de besluitvorming ontbreekt en burgerparticipatie in de voorgestelde uitvoering helemaal niet of onvoldoende is gegarandeerd, dit alles in strijd met een eerder genomen raadsbesluit waarin ten minste 50% burgerparticipatie wordt vereist.
• De thans door de gemeente geprefereerde c.q. gesuggereerde oplossingen voor enerzijds windturbines en anderzijds zonneparken uitgevoerd door commerciële partijen, die bovendien alleen door bovenmatig gebruik van rijkssubsidies realiseerbaar zijn, terwijl meer rendabele en daarmee economisch verantwoorde alternatieven beschikbaar zijn.
• Het onder druk zetten van de burgers van de gemeente De Bilt om in een onrealistisch korte periode met ondeugdelijke en onvolledige informatie, locatiebepalende uitspraken te doen in de (eventuele) uitvoering van zonneparken en plaatsing van windturbines.
• Het verlenen van vergunningen om windturbines of zonneparken te plaatsen onder tijdsdruk, al dan niet in verband met subsidiemogelijkheden, zonder eerst degelijk onderzoek te hebben verricht naar alle relevante facetten hiervan.

MEER SPECIFIEK ZIJN WIJ TEGEN

• De bouw van windturbines binnen de gemeentegrenzen van De Bilt.

OMDAT WIJ DE VOLGENDE BEZWAREN HEBBEN

• De gezondheid en de veiligheid van een groot aantal inwoners is in het geding doordat een te hoge geluidsbelasting (op alle frequenties), te veel slagschaduw en te veel lichtoverlast zal worden veroorzaakt door windturbines, waardoor onaanvaardbare overlast, hinder, slaapverstoring en te veel gezondheidsklachten en gezondheidsrisico’s zullen ontstaan.
• De leefbaarheid en vitaliteit van de kernen wordt aangetast. Gezinnen en andere inwoners trekken weg uit gebieden waar windturbines bij woningen staan, onder meer omdat de impact van windturbines op kinderen en ouderen groter is dan op andere inwoners.
• Zowel windturbines als zonneparken nemen veel ruimte in en leggen een te groot beslag op de natuur binnen onze gemeente. Deze ruimte is in de gemeente De Bilt niet beschikbaar. Die ruimte dient juist te worden ingezet voor het vitaliseren en úitbreiden van natuurgebieden. Dat is immers (ook) een belangrijk onderdeel van het klimaatakkoord en zou bovendien de gemeente versterken in haar eigen positionering als een groene gemeente.
• Het karakteristieke landschap van De Bilt wordt beschadigd. Dit landschap bepaalt niet alleen het karakter van De Bilt, maar is ook haar handelsmerk als groene long van Noord-Oost Utrecht. De gemeente zet haar landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten immers in om haar positie als recreatief buitengebied voor de regio verder te versterken. Ook het College van Rijksadviseurs vindt windturbines niet passen in kleinschalige, pittoreske landschappen, maar juist in grootschalige, sublieme, abstracte landschappen.
• De kwetsbare natuur wordt door windturbines aangetast en veel dieren die in deze natuur leven, vliegen en broeden, zullen fysiek worden geraakt en beschadigd dan wel verjaagd uit hun leef- en broedgebied. Het merendeel van de ‘kansrijke’ gebieden ligt aan of nabij gebieden uit het Natura 2000, Natuurnetwerk Nederland (NNN); het overgangsgebied tussen de bosrijke zandgronden in het oosten en het open, voormalige veengebied in het westen is voor flora en fauna op dit moment een (in Nederland noodzakelijk) eldorado. Vele soorten vleermuizen en vogels hebben hier hun habitat zoals ook trekvogels ons gebied gebruiken, en ook hazen, dassen en reeën en andere dieren hier leven.
• De impact op de natuur wordt vergroot en versterkt doordat een meerderheid van de Nederlandse gemeenten in het kader van de RES bezig is met (het plannen van) windturbines. De fauna die uit onze gemeente worden verjaagd, kunnen dus evenmin terecht in andere delen van het land indien alle gemeenten ‘blind’ meewerken aan het Nationale Programma RES en het land wordt bezaaid met ‘plukjes’ windturbines.
• Onder de inwoners van de gemeente De Bilt bestaat geen draagvlak voor windturbines. In juli 2020 bleek dat slechts 12% van de inwoners stond achter windturbines (en toen waren de onderhavige plannen nog niet bekend). Anno april 2021 is het duidelijk dat er een overweldigend gebrek is aan draagvlak. Dit blijkt uit: ingezonden stukken in de lokale pers, de grote protestborden in Groenekan, Maartensdijk en Hollandsche Rading, de posters voor de ramen van woningen in onze gemeente, de verschillende petities met in totaal ruim 14.000 handtekeningen, de digitale ‘participatie’avonden en de twee burgerinitiatieven van de heer De Bruin die zijn ondertekend door meer dan 950 inwoners van gemeente De Bilt.
• De landelijke politiek van de rechter- tot de linkerkant van het spectrum is (inmiddels) in meerderheid van mening dat windenergie (bij voorkeur) op zee moet worden opgewekt; voor de bouw van windparken op zee zijn ook voldoende plannen en mogelijkheden. Dit komt met twee belangrijke economische voordelen: (i) windenergie op zee is het meest efficiënt vanwege de windkracht aldaar, en (ii) windenergie op zee is (daarom) zodanig rendabel dat hiervoor geen subsidies nodig zijn en ook niet wordt verstrekt, anders dan op land. Windturbines in ons windluwe deel van het land zijn daarentegen onvoldoende efficiënt en rendabel en kosten juist te veel (belasting)geld. Kiezen voor plaatsing op zee is dus win-win: omdat er geen subsidies nodig zijn, wordt er geld bespaard, dat vervolgens kan worden gebruikt voor ándere aspecten van de energietransitie, bijvoorbeeld door burgers financieel te ondersteunen bij het energieneutraal maken van woning of bedrijfspand.
• Nederland bevat voldoende dakoppervlakte om ruim te kunnen voldoen aan de maximaal haalbare opwekking van zonne-energie. De landelijke politiek is inmiddels in meerderheid van mening dat zonne-energie bij voorkeur op het dak moet worden opgewekt en volgens ‘de zonneladder’. Dat betekent: eerst gebruik van daken, onbenutte bebouwde locaties, op infrastructurele werken en via ‘dubbel gebruik’ van de grond, zoals een parkeerplaats die overdekt wordt met zonnepanelen of een geluidsscherm die tevens zonne-energie opwekt. De honderden miljoenen subsidie die nu aan exploitanten worden verstrekt, zijn veel beter besteed aan het realiseren van zon via de zonneladder, inclusief eventuele stimulatie en/of compensatie voor groot-leveranciers. De onderbouwing die de gemeente De Bilt geeft van haar stellingen dat zon op dak of gevel in onvoldoende mate zou bijdragen en dat het 50% mede-eigenaarschap juridisch niet kan worden afgedwongen, ontbreekt.
• Ten slotte is er ook voor commerciële zonneparken in de gemeente De Bilt geen draagvlak onder haar inwoners, zo blijkt uit de veelvuldig ondertekende lokale petitie. Uit de vele ingezonden stukken in de lokale pers, de reacties op sociale media en de vele insprekers bij participatieavonden is helder geworden dat het draagvlak voor commerciële zonneparken in de gemeente De Bilt zeer laag is. Wij ondersteunen deze mening.

WIJ VRAGEN DE GEMEENTE DE BILT

• Geen overhaaste en door de inwoners niet gedragen beslissingen te nemen in het kader van de energietransitie.
• Af te zien van opwekking van energie door middel van windturbines op land.
• Energieopwekking door windturbines op zee te onderzoeken en als volwaardig en 100% alternatief voor de Biltse energietransitie in te zetten, bijvoorbeeld als onderdeel van een collectief als de U16 of de VNG.
• Energiebesparing door de burger, zoals door isolatie en andere energiebesparende maatregelen, financieel te ondersteunen en campagnematig te stimuleren.
• Alleen steun te geven aan lokaal breed gedragen (niet commerciële) energie-initiatieven die geen natuur-, cultuur-, recreatie- en landbouwwaarden aantasten.
• Energieopwekking via zonnepanelen alleen op daken of andere zich daartoe lenende terreinen of infrastructuur toe te laten, met toepassing van de zogenaamde ‘zonneladder’.
• Met ‘een open vizier’ en zonder vooraf opgelegde kaders verder met de inwoners in overleg te gaan over de benodigde energietransitie.

Aldus getekend op 22 april 2021